Assetmanagement bij waterschap Hollandse Delta

In mei van dit jaar is Jaap Houben begonnen aan zijn tweede periode als interim Assetmanager Watersystemen bij waterschap Hollandse Delta. Een mooi moment voor een toelichting op zijn werkzaamheden en de rol van assetmanagement bij dit waterschap.

Waterschap Hollandse Delta

Waterschap Hollandse Delta (WSHD) is een van de 21 waterschappen in Nederland die verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer in hun gebied. Het waterschap is actief in het zuidwesten van Zuid-Holland en omvat de eilanden Voorne-Putten, Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard. Het waterschap zet zich in voor veilige dijken, schoon en voldoende water en een goede bereikbaarheid van de wegen in het gebied. Om dit te realiseren beheert het waterschap een veelvoud van assets zoals; stuwen, gemalen, persleidingen, bruggen en (fiets)wegen.

Assetmanagement wordt toegepast als methode voor het onderhouden, bedienen en vernieuwen van de assets. Het helpt om de optimale balans te vinden tussen kosten, prestaties en risico’s.

Binnen WSHD zijn de assets verdeeld in 4 assetgroepen:

  • Waterveiligheid (dijken en duinen)
  • Watersystemen (gemalen, stuwen en watergangen)
  • Waterketen (rioolwaterzuiveringen, rioolgemalen en persleidingen)
  • Wegen (wegen, fietspaden en bruggen)

 

Assetteam Watersystemen

Het assetteam Watersystemen maakt onderdeel uit van de afdeling Regie- en Assetmanagement. Deze afdeling ziet toe op het vormgeven van de line-of-sight. Het vertalen van de strategische doelstellingen naar een meerjarige programmering van maatregelen, met daarbij de kaders voor de uitvoering. Onderdeel daarvan is de monitoring van kosten, prestaties en risico’s inclusief de advisering voor bijsturing. Daarmee vormt de afdeling de zogenaamde tactische laag. Daarnaast voert de afdeling de regie op de organisatie brede doorontwikkeling van assetmanagement.

Het assetteam Watersystemen richt zich op het functioneren van het watersysteem als geheel, met daaronder (voornamelijk) de assets gemalen, stuwen en watergangen. Om dit goed te beheren bestaat het assetteam uit de volgende rollen:

  • Assetmanager (aanspreekpunt en functionele aansturing team)
  • Systems Engineers (totale systeemprestatie)
  • Maintenance Engineers (onderhoud)
  • Proces Engineers (bediening)
  • Opdrachtgever (richting uitvoerende afdelingen voor vernieuwingsprojecten)
  • Planvormers (uitwerking voorkeursvarianten)
  • Adviseur Programmabeheersing (overzicht over werkzaamheden en financiën)

Assetmanager

De functionele aansturing van het assetteam en de rol als aanspreekpunt voor dit team vormt de hoofdcomponent van het werk. Daarnaast is de assetmanager verantwoordelijk voor de bestuurlijke rapportage en advisering van kosten, prestaties en risico’s richting het dagelijks bestuur (College van dijkgraaf en heemraden) en algemeen bestuur (Verenigde Vergadering). In het assetteam heeft iedereen, en dus tevens de assetmanager, ook een component omgevingsmanagement in zijn takenpakket. Dit betreft afstemming met burgers, mede-overheden en belangengroeperingen. Tot slot is de assetmanager (als assetmanagement specialist) leidend in de doorontwikkeling van assetmanagement als methodiek in de organisatie. Hiermee heeft de assetmanager binnen WSHD een breed takenpakket.

Ontwikkeling assetmanagement bij WSHD

Assetmanagement is al lange tijd een van de leidende principes binnen WSHD. Dat blijkt onder andere uit de inrichting van de organisatie met daarin een prominente plaats voor de afdeling Regie- en Assetmanagement en de aanwezigheid van voorgenoemde rollen in de assetteams.

De laatste jaren is hard gewerkt aan het opstellen van een Strategisch Assetmanagement Plan (SAMP), een Bedrijfswaardenmatrix, Assetmanagement Plannen (AMP’s) per assetgroep, Onderhoudsconcepten, Indicatoren en Streefwaarden en de implementatie van Risicomanagement. Als gevolg hiervan wordt de meerjaren doorkijk steeds scherper en kunnen keuzes met betrekking tot doelmatige inzet van middelen beter wordt gemaakt en onderbouwd; breiden we de capaciteit van een gemaal uit, moet een aantal stuwen eerst worden vervangen, of zetten we zwaarder in op het baggeren?

Top-down benadering

Assetmanagement is een veelgebruikte methodiek binnen de waterschappen en andere overheden. De wijze waarop de implementatie en inrichting wordt aangevlogen zijn echter totaal verschillend. De meest pragmatische aanpak is om bottom-up te starten vanuit een concrete assetgroep, met achtereenvolgens een asset inventarisatie, risicoanalyse, onderhoudsconcept, onderhoudsplan en implementatie in het onderhoudsbeheersysteem. Dit is de werkwijze waarvoor de meeste organisaties kiezen en die leidt tot de snelst zichtbare deelresultaten.

Bij WSHD is ervoor gekozen om eerst top-down de assetmanagement organisatie, het assetmanagement beleid en de governance in te richten. Het resultaat is dat assetmanagement niet iets is waar enkele personen in de organisatie zich mee bezighouden, maar dat het dé breed gedragen werkwijze is geworden. Er is nog genoeg te doen in de doorontwikkeling, maar assetmanagement als methodiek zelf staat niet ter discussie. Dit is een gegeven waar veel collega assetmanagers in andere organisaties jaloers op zullen zijn.

Conclusie

Bij WSHD is organisatiebreed en top-down stevig ingezet op assetmanagement, waardoor de keuzes steeds beter gemaakt en onderbouwd worden op basis van kosten-prestatie-risico’s. Binnen het programma Watersystemen is het assetteam Watersystemen cruciaal in de verbinding tussen strategievorming en uitvoering.  Daarnaast heeft het team een belangrijke link met zowel het bestuur als de externe omgeving. Als “aanvoerder” van het team is de functie van assetmanager breed en uitdagend omdat deze leiderschap, bestuurlijke sensitiviteit en inhoudelijke kennis van watersystemen én assetmanagement vraagt. Al met al een mooie uitdaging voor Jaap om daarmee een bijdrage te leveren aan schoon en voldoende water voor de Zuid-Hollandse eilanden.